Kilka lat temu dużą popularnością cieszyły się escape roomy. Ich idea polegała na tym, aby zebrać niewielką grupę ludzi w jednym pokoju, a następnie skłonić ją do współpracy w celu wydostania się z pokoju w czasie nieprzekraczającym jednej godziny. Pojawiały się pytania: co spowodowało, że ta forma rozrywki spotkała się z tak dużym uznaniem i powodzeniem? Jaka przyjemność płynie z zamknięcia kilku (pierwotnie nieznajomych) osób w jednym pokoju?
Odpowiedź zamyka się w dwóch słowach: praca zespołowa. Kilka osób zebranych w jednym celu i wspólnie dążących do jego osiągnięcia, na których leży współodpowiedzialność za sukces, oznacza (w przełożeniu na język świata IT) zespół IT, zmotywowany do zrealizowania projektu.
Kto powinien wejść w skład zespołu IT?
Jaki powinien być idealny zespół IT? Kto powinien wejść w jego skład? Co zrobić, aby zebrane w jednym projekcie osoby zaczęły od samego początku działać jak jeden monolit, który wspólnymi siłami dąży do osiągnięcia celu wskazanego przez interesariuszy biznesowych? Jak widzicie, pytań nie brakuje.
Skład Dream Teamu będzie różnił się w zależności od wielkości projektu i końcowych decyzji biznesu, jednak w idealnym świecie w zespole od 5 do 9 osób (najlepiej 7) powinni znaleźć się:
- Product Owner,
- Analityk biznesowy,
- Scrum Master,
- Developerzy,
- Testerzy.
Te kilka osób, które niekoniecznie mają ze sobą wiele wspólnego i nie zawsze rozmawiają ze sobą tym samym językiem (np. na linii Deweloperzy – Product Owner), a które z drugiej strony powinny samoorganizować się, aby tworzyć najlepsze rozwiązania. Jak to zrobić dobrze?
Jak stworzyć idealny zespół?
Aby odpowiedzieć na to pytanie, powinniśmy najpierw dowiedzieć się, czym jest samoorganizacja w zespole IT, a szczególnie w zespole scrumowym (na członkach zespołu skupimy się w dalszej części artykułu).
W podejściu zwinnym samoorganizacja polega na wzięciu odpowiedzialności za proces pracy, czyli monitorowaniu postępów i ciągłym doskonaleniu. Zespół sam powinien organizować sobie pracę, szukać optymalnego rozwiązania oraz wzajemnie się motywować i inspirować. Co istotne, należy zwrócić uwagę, że według Manifestu Agile samoorganizacja wcale nie oznacza wprowadzenia chaosu i anarchii – konkretne metody zwinne pozwalają na swobodę zespołu w realizacji odgórnie określonego i wskazanego celu.
Dlatego ważne jest, aby każdy członek zespołu scrumowego wiedział, do czego dąży i jaka jest jego rola w całości projektu.
Scharakteryzuję poniżej role poszczególnych uczestników idealnego zespołu projektowego.
Product Owner
Osoba, która zawsze powinna być częścią zespołu, jednak nie zawsze tak się dzieje. Czasami pełni on rolę analityka biznesowego (często zależy to od wielkości zespołu). Product Owner ma za zadanie definiować poszczególne wymagania pochodzące od biznesu, wskazywać cel produktu, a także walidować jego wykonanie. Jest jedyną osobą, która może zarządzać backlogiem produktu oraz której zadaniem jest prezentowanie zespołowi wizji produktu.
Co więcej, tylko Product Owner może być decyzyjny dla zespołu. Gwarantuje to komfort pracy oraz koncentrację na wyznaczonych priorytetach. Dobry Product Owner powinien mieć kompetencje w dziedzinie produktu zarówno od strony biznesowej, jak i technicznej. Kolejno powinien być komunikatywny, konkretny i decyzyjny. Z pewnością będzie mu się łatwiej wypełniało swoją rolę, jeśli będzie posiadał predyspozycje liderskie oraz będzie osobą asertywną. Zdarza się także, że nie jest to jego pierwsza rola, gdyż np. wcześniej pełnił obowiązki techniczne.
Analityk biznesowy
Rola analityka jest często nieco pomijana w zespołach, szczególnie tych, które realizują niewielkie projekty. Czasami tę rolę w zespole może podjąć Product Owner. Analityk biznesowy jest łącznikiem pomiędzy Product Ownerem, biznesem a zespołem deweloperskim. Jego zadaniem jest przekładanie założeń biznesu na język programisty wraz z określeniem wymagań, które muszą zostać spełnione, aby dane założenie zostało zrealizowane z sukcesem.
Warto przy okazji nadmienić, że w projekcie mogą pojawić się Analitycy biznesowi, Analitycy systemowi oraz Inżynierowie wymagań.
Developerzy
Sercem i duszą każdego zespołu IT są programiści – bez nich nie powstanie żaden projekt. Strona biznesowa dostarczy wymagania, jednak tak, jak przy budowie domu potrzebni są murarze, tak w tym przypadku potrzebni są Developerzy.
W kwestii doboru osób do projektu należy skupić się nad dwoma aspektami, czyli tym, jakie umiejętności nabyli kandydaci oraz jakie zdobyli doświadczenie.
Pod kątem umiejętności możemy podzielić programistów na:
- Fullstack developerów,
- Front-end developerów,
- Back-end developerów.
W każdym projekcie istotny jest proporcjonalny wybór tak, aby programiści wzajemnie uzupełniali się, a nie – mówiąc kolokwialnie – wchodzili sobie w drogę.
Względem doświadczenia dobrze, by projekt składał się z developerów ze zróżnicowanym poziomem zaawansowania zawodowego. Często można zaobserwować, że team współpracuje wielopoziomowo, właśnie dlatego, iż każdy członek wnosi inną wiedzę i wartość.
Warto również wspomnieć o liderze technicznym/architekcie. Jest to rola, o której podczas planowania realizacji projektu niestety często zapomina się, a która może okazać się kluczowa. Optymalnie byłoby, gdyby jedna osoba „doglądała” jakości, a także planowała architekturę w projekcie.
Testerzy
Każdy, nawet najlepiej napisany kod programistyczny, powinien zostać dokładnie przetestowany, dlatego dla projektu testerzy są równie ważni jak developerzy. Testerów możemy podzielić na manualnych oraz automatycznych. Zadaniem tych pierwszych jest wykrycie niedoskonałości wytworzonego wymagania, bazując na percepcji i ręcznym sprawdzeniu działania funkcjonalności. Zadaniem testerów automatycznych jest tworzenie serii testów, które kolejno można w dowolnym momencie uruchomić.
Co istotne, liczbę testerów powinno dobierać się adekwatnie do liczby wymagań oraz developerów pracujących w projekcie. Przykładowo, jeśli na 7 developerów będzie przypadał 1 tester, to z dużą dozą prawdopodobieństwa możemy przypuszczać, że zostanie on „zarzucony” pracą, przez co może stracić możliwość zgłaszania ewentualnych błędów na bieżąco.
Scrum Master
Funkcja, która powinna istnieć w każdym zespole scrumowym, jednak nie zawsze musi być ona pełniona przez indywidualną osobę. Znaczy to, że rolę Scrum Mastera może również pełnić Developer, Tester czy Analityk biznesowy.
Przy większych projektach zwykle wyznacza się odrębną osobę, której zadaniem jest czuwanie nad przebiegiem scruma, planowanie ceremonii, sprawdzanie kalendarza, a także odpowiednie motywowanie całego zespołu do wspólnego działania.
Scrum master powinien mieć trzy główne zadania w projekcie:
- wspierania Product Ownera w zarządzaniu backlogiem,
- wspieranie zespołu deweloperskiego (czyli usuwanie mu przeszkód, jakie mogą wystąpić),
- wspieranie organizacji (pomoc w zrozumieniu czym jest scrum).
Co ważne, Scrum Master to nie Project Manager – te role są zupełnie odrębne. Choć główne zadanie Scrum Mastera jest podobne do zadania Project Managera, bo też ma maksymalizować wartość pracy wykonywanej przez zespół, robi to jednak w trochę inny sposób – przekłada odpowiedzialność za wykonywaną pracę na cały zespół.
Project Manager
Powyżej wskazałam role, jakie powinny być pełnione w zespole scrumowym. Co więc z Project Managerem? Czy ta funkcja nie jest już potrzebna, jeśli organizacja działa w oparciu o Agile? Odpowiedź brzmi: to zależy – od organizacji, od sposobu zastosowania scruma czy też od specyfiki samego projektu.
Project Manager jest osobą od zadań specjalnych, która w idealnym świecie świetnie komunikuje się oraz równie dobrze rozumie zespół deweloperski, jak i stronę biznesową. PM odpowiada za planowanie, organizację oraz zarządzanie realizacją projektu. To on często decyduje lub współdecyduje wraz z biznesem o ułożeniu procesów, a także o samej organizacji pracy.
Z perspektywy zespołu deweloperskiego dobry Project Manager nie powinien przeszkadzać w codziennej pracy i dbać o to, by każda strona projektu miała wystarczające informacje oraz optymalne warunki do pracy.
Kilka słów podsumowania
Na koniec, odpowiadając na tytułowe pytanie: Czy da się stworzyć zespół idealny w projekcie IT?, z perspektywy osoby, która od kilku lat prowadzi projekty w różnych zespołach, odpowiem z pełną odpowiedzialnością „NIE”, ponieważ (jak mawiał klasyk) „nobody is perfect”.
Chciałabym jednak zwrócić uwagę na to, że to nie dążenie to idealnego zespołu, a dążenie do dobrze postawionych celów i wypracowanych zachowań w zespole powinno być priorytetem dla każdego projektu IT. Jeśli członkowie projektu wiedzą, dlaczego pracują, jaki jest cel wykonywanych zadań, jakie wartości niesie ze sobą projekt, kto jest odpowiedzialny za poszczególne elementy oraz mają pewność, że zwyczajnie ich zdanie się liczy, wtedy będą współpracować, dając z siebie najlepsze, co mogą. Warto pamiętać, że każdy lider ma wpływ na efektywność swojego zespołu. Rolą każdego Project Managera i/lub Scrum Mastera w zespole jest wspieranie jego pozostałych członków, aby zwyczajnie chciało im się być częścią Dream Teamu 😊
***
Jeśli ciekawi Cię, co na temat poszczególnych zadań, funkcji i ścieżek karier członków zespołów projektowych mówią nasi eksperci, zachęcamy do przeczytania poniższych artykułów:
- Analityk biznesowy, Analityk systemowy, a może Inżynier wymagań? W czym tkwi różnica?
- Rekin biznesu, lider zespołu czy może skuteczny IT geek? O różnorodności stanowiska Kierownika Projektów IT
- Od Programisty do Product Ownera – czy to właściwa ścieżka rozwoju kariery?
- Product Owner a Analityk Biznesowy – gdzie leży granica?
- Siedem grzechów głównych Scrum Mastera
- Wespół w zespół, czyli kilka słów o zespole projektowym i jego formowaniu
- Jak motywować zespół? Perspektywa Scrum Mastera. Część II
- Inteligencja emocjonalna – wpływ liderów na efektywność zespołów
- Scrum Team – role i obowiązki
Zostaw komentarz