Cyfrowe waluty a rozwój technologii Blockchain

Na przestrzeni ostatnich 12 lat obserwujemy rozwój novum, jakim jest rynek kryptowalut oraz technologii Blockchain, umożliwiającej m.in. finalizowanie transakcji za pomocą cyfrowej waluty. W obliczu kryptorewolucji świat finansów jest podzielony.

Jedni upatrują w niej szansę na nieograniczony rozwój wielu dziedzin życia, a drudzy widzą zagrożenie dla stabilności gospodarek, określając kryptowaluty mianem bańki spekulacyjnej lub piramidy finansowej.

Krótko o początkach kryptowalut

Niewątpliwie najbardziej rozpoznawalną cyfrową walutą jest Bitcoin (BTC). W 2008 roku został opublikowany przez osobę lub grupę osób o pseudonimie Satoshi Nakamoto Manifest Bitcoina (Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System). Powstanie Bitcoina było odpowiedzią na ogólnoświatowy kryzys finansowy (2007-2009) i upatrywano w nim remedium na załamania gospodarki światowej w przyszłości. Wobec tego kryptowaluty są również określane jako „dzieci kryzysu”.

Do głównych cech Bitcoina należą m.in.:

• decentralizacja – nie jest emitowany przez państwo, organizację itp., a jest wydobywany przez komputery (zwane koparkami) o dużej mocy obliczeniowej, które rozwiązują na bieżąco zadania kryptograficzne,
• niskie koszty obsługi transakcji,
• brak pośredników podczas transakcji,
• niestabilność wartości,
• niezależność od nadzoru instytucji finansowych,
• odporność na inflację,
• nie można go powielać,
• każda transakcja jest dopisana do łańcucha bloków Blockchain (zapis jest udostępniony na wielu serwerach na całym świecie – nie da się go usunąć lub zmienić),
• jego liczba jest ograniczona: to 21 mln (obecnie do wydobycia pozostało ok 2,4 mln BTC).

Wraz z Bitcoinem do użytku wprowadzono oprogramowanie z otwartym kodem źródłowym – Bitcoin Core, które jest oparte na przesyłaniu waluty za pomocą sieci peer-to-peer.

W 2021 roku istnieje około 5 000 różnych kryptowalut. Altcoiny (waluty alternatywne dla BTC) cieszące się największym zainteresowaniem to:

• Ethereum,
• Cardano,
• Tether,
• Binance Coin,
• XRP,
• Solana,
• Polkadot,
• Dogecoin,
• USD Coin (dane z 18.09.2021 r., coingecko.com).

Co ciekawe, obecnie możemy dzięki nim nie tylko przesyłać określoną wartość, ale również inwestować w nie lub pomnażać poprzez staking (zamrożenie waluty w portfelu lub na giełdzie w zamian za nagrodę od sieci) oraz farming (pożyczanie kryptowalut innym użytkownikom w zamian za dodatkową ilość środków).

Czym jest technologia Blockchain?

Technologia Blockchain, czyli inaczej łańcuch bloków, została wdrożona wraz z powstaniem Bitcoina. To baza danych, której kopie są rozproszone na wielu niezależnych serwerach (we wcześniej wspomnianej sieci peer-to-peer). Można porównać ją do systemu transakcyjnego, a przechowywane w nim informacje do księgi rachunkowej. Cechą charakterystyczną tej technologii jest brak możliwości ingerencji w historię zapisu, czyli żaden użytkownik nie może modyfikować lub usunąć konkretnego rekordu.

Zalety i wady technologii Blockchain

Atuty:

• Jawność danych, a co za tym idzie możliwość weryfikacji przebiegu transakcji od początku do końca. Przepływ informacji odbywa się bez pośredników i nadzoru tradycyjnych instytucji finansowych.
• Dzięki temu, że dane są zapisywane i zatwierdzane jednocześnie na tysiącach serwerów, możliwość błędu jest bliska zeru (pomyłka musiałaby zostać popełniona przez 51% komputerów, co jest mało prawdopodobne).
• W odróżnieniu od działania tradycyjnych instytucji, np. banków, sieć funkcjonuje 24 h na dobę przez 7 dni w tygodniu, co wpływa na możliwość zawarcia szybkich i poufnych transakcji w każdej chwili.

Słabe strony:

• Możliwość ataku hakerskiego.
• Wykorzystanie ogromnej ilości energii elektrycznej przez komputery utrzymujące sieć Blockchain.
• Użycie technologii do działalności przestępczej – przykładem jest Silk Road, platforma aukcyjna do sprzedaży nielegalnych substancji – świetnie opisana w książce: Król Darknetu. Polowanie na genialnego cyberprzestępcę N. Biltona.

Działanie technologii Blockchain na przykładzie Bitcoina

Każda rozpoczęta transakcja trafia do bloku, w którym są zawarte informacje, tj. adres nadawcy, adres odbiorcy, ilość przesłanych BTC. Ten zapis jest wzbogacony o unikalny hash – znacznik (można go rozumieć jako specyficzny podpis elektroniczny), obliczany na podstawie wyżej wspomnianych danych i hasha z poprzedniego bloku. Jeżeli wystąpi jakakolwiek próba modyfikacji w jednym bloku, wówczas zmienia się hash w następujących po sobie blokach i dochodzi do przerwania łańcucha, a w konsekwencji anulowania transakcji.

W celu ochrony przed oszustwem, na przykład przed sprzedażą tego samego BTC dwukrotnie, dane do bloku spływają z opóźnieniem. Szybkość transakcji jest również uzależniona od wysokości prowizji, jaką chce ponieść kontrahent. Im wyższa, tym szybszy czas realizacji operacji.

Warto dodać, że sieć jest oparta m.in. na algorytmie Proof of Work, to znaczy, że górnicy („wykopujący” Bitcoina) zatwierdzają i dodają kolejne transakcje do łańcucha bloków.

Rozwój technologii Blockchain

Krokiem milowym w rozwoju technologii Blockchain jest koncepcja Ethereum – opisana po raz pierwszy przez programistę Vitalika Buterina w 2013 roku, a wdrożona w 2015 roku w postaci platformy z otwartym kodem źródłowym, umożliwiającym tworzenie nowych aplikacji przez programistów w sieci peer-to-peer.

Nierozłącznym elementem Ethereum jest możliwość zawierania tzw. smart contracts, czyli cyfrowych umów, które wykluczyły obecność pośredników. Są one tworzone za pomocą Ethereum Virtual Machine (EVM), a ich działanie można porównać do niezależnego programu komputerowego. Każdy smart contract jest weryfikowany przez tysiące osób, co zapobiega próbom oszustwa.

Platforma Ethereum dała nie tylko początek cyfrowej walucie, jaką jest Ether, ale stała się środowiskiem, które coraz chętniej jest wykorzystywane przez firmy z zupełnie innych dziedzin. Świetnym przykładem jest powstanie FinTech (branży finansowo-technologicznej) oraz Insur-Tech (branży ubezpieczeniowo-technologicznej), których celem jest implementacja technologii Blockchain w świecie instrumentów finansowych i ubezpieczeniowych.

Blockchain sprawdza się m.in. w:

• systemach głosowania,
• energetyce,
• edukacji,
• transporcie,
• płatnościach peer-to-peer,
• wymianie walut,
• przechowywaniu danych i wielu innych.

Przykładem użycia Blockchaina na rodzimym gruncie jest publikowanie przez Alior Bank istotnych dla klientów dokumentów w oparciu o platformę Ethereum. Są to m.in. regulaminy, umowy, opłaty i prowizje, które trafiają do pamięci obiektowej WORM, a następnie dla pojedynczego dokumentu jest generowany hash SHA-256. Jakiekolwiek zmiany w treści spowodują zmianę hasha i przerwanie łańcucha.

Technologia Blockchain uniemożliwia w tym przypadku ingerencję w zapisy już opublikowanych dokumentów i w związku z tym klienci mają pewność, że nie zostały zmanipulowane na ich niekorzyść. Co więcej, dzięki temu bank oszczędza na zużyciu papieru z korzyścią dla środowiska naturalnego.

Bitcoin jako oficjalna waluta narodowa

Tak, jak wspomniano na początku, rynek kryptowalut ma swoich gorących zwolenników i zagorzałych przeciwników. Jednak coraz bardziej realne staje się stopniowe wprowadzenie Bitcoina jako oficjalnego środka płatniczego obok tradycyjnej waluty przez gospodarki państw.

W 2021 roku Salwador jako pierwszy kraj na świecie uznał BTC (obok dolara amerykańskiego) za narodową, powszechnie stosowaną walutę. Obecnie jest tam dostępnych ok. 200 bitomatów i 50 oddziałów, w których można wymienić bitcoiny na fiaty (tradycyjną walutę). Głównym powodem wprowadzenia BTC było łatwiejsze przesyłanie pieniędzy przez obywateli zatrudnionych za granicą. Prognozuje się, że w ślad za Salwadorem pójdą Panama, Wenezuela i Meksyk.

Czego obawiają się państwa? Przede wszystkim niestabilnej wartości BTC, braku kontroli nad przepływem waluty, co w połączeniu z brakiem odpowiednich regulacji prawnych i możliwości egzekucji komorniczej daje pole do nadużyć.

Czym jest CBDC

CBDC (Central Bank Digital Currency) – czyli cyfrowa waluta banku centralnego jest to elektroniczna forma tradycyjnych walut poszczególnych państw (np. cyfrowy juan, euro, dolar itd.). Idea CBDC jest wypadkową rozwoju technologii Blockchain i rynku kryptowalut. Obok gotówki i depozytów, cyfrowa waluta banku centralnego ma stanowić kolejną formę płatności, z której początkowo korzystałyby banki centralne i instytucje finansowe, a następnie przedsiębiorstwa oraz osoby fizyczne.

Do głównych atutów CBDC zalicza się, m.in.:

• zmniejszenie kosztów związanych z wytwarzaniem gotówki,
• niższe koszty obsługi transakcji,
• zwiększenie szybkości operacji międzynarodowych,
• jawność historii transakcji.

Z kolei wprowadzenie CBDC może generować zagrożenia w postaci, m.in.:

• potencjalnych ataków hakerskich,
• całkowitej kontroli banku centralnego nad finansami każdego obywatela,
• upadku bankowości komercyjnej,
• odejścia od tradycyjnej formy waluty.

W 2020 roku Bahamy jako pierwsze wprowadziły do obiegu cyfrową walutę – Sand Dollar. Europejski Bank Centralny wydał oświadczenie, w którym zapowiada rozpoczęcie rozmów nad kształtem cyfrowego euro na październik 2021 roku. Zaawansowane prace nad CBDC prowadzą również Chiny. Prace wdrożeniowe nad cyfrową walutą banku centralnego w poszczególnych państwach możemy obserwować tutaj.

Sceptycy upatrują w CBDC chęci przejęcia całkowitej kontroli nad finansami społeczeństwa, co kłóci się z ideą prywatności, jaka przyświeca kryptowalutom.

Rozwój Blockchaina a zawody przyszłości

W związku z dynamicznym rozwojem technologii, wzrosło zapotrzebowanie na specjalistów z różnych dziedzin IT.

Blockchain Deweloperzy zajmują się m.in. projektowaniem i optymalizacją smart contracts, dApps oraz protokołów, zapewnieniem działania i bezpieczeństwa sieci, wdrażaniem nowych funkcjonalności. Wymogiem aplikowania na takie stanowisko jest znajomość języków programowania, np. Solidity, JavaScript, C ++, Python.

Warto poznać podstawy kryptografii oraz zasady funkcjonowania sieci peer-to-peer. W Internecie jest dostępna gra Capture the Ether, która polega na próbie zhakowania smart contract, to dobra forma nauki poprzez zabawę.

Wiodącymi zawodami w branży Blockchain są:

• Blockchain Engineer (znajomość Go, Rust, C++, Solidity),
• Solidity Engineer (znajomość GraphQL, doświadczenie w DevOps oraz obsłudze Kubernetes, Docker, Azure),
• Blockchain Security Auditor (znajomość Solidity, Go, Rust, JavaScript),
• Smart Contract Engineer (znajomość React oraz oprogramowania Redux i platformy NodeJS),
• Blockchain Security Engineer (znajomość Solidity, Vyper, Yul, JavaScript, Python),
• Software Developer (znajomość C++, C#, Java),
• Frontend Engineer (znajomość JavaScript, CSS, HTML, React, TypeScript, GraphQL),
• Android Developer (znajomość Java, Solid, JavaScript, TypeScript),
• Data Engineer (znajomość Python, Bash, obsługa SQL, Docker, Azure).

Niewątpliwie jesteśmy świadkami technologicznej rewolucji, dzięki której rozwija się nie tylko rynek kryptowalut, ale i inne branże – w szczególności IT.

Źródła:

1. Co to jest Blochchain i jakie może mieć znaczenie z punktu widzenia ekonomii?
2. Rozwój rynku kryptowalut na świecie
3. History of Blockchain technology
4. A timeline and history of Blockchain technology
5. Central Bank Digital Currency Tracker
6. Perspektywy wprowadzenia pieniądza cyfrowego banku centralnego (CBDC)
7. Salwador wprowadza bitcoina. Kryptowalutowe „wieloryby” wykorzystały okazję
8. Manifest Satoshi Nakamoto
9. Technologia Blockchain