Pytanie zawarte w tytule artykułu nie pojawia się przypadkowo. Jako Analitycy biznesowi (ang. Business Analyst, BA) często bazując na faktach i danych z przeszłości, mamy za zadanie określić bieg, tendencje i trendy przyszłości. Czyż nie tak działa słynny ChatGPT?
Zatem nasuwają się pytania: Czy Sztuczna Inteligencja jest zagrożeniem dla Analityków biznesowych, czy może jest genialnym narzędziem, które usprawni pracę analityczną oraz rozwinie świat technologii oraz edukację? Czy czeka nas nowa rewolucja technologiczna? Czy powinniśmy obawiać się o stanowiska w branży IT, które są ściśle związane z analizą, zbieraniem, przetwarzaniem, wysyłaniem danych? Odpowiedzi znajdziecie w tym artykule.
Zróbmy więc krok w przyszłość, bo to, jak będzie wyglądało jutro, ma spory wpływ na nasze dzisiejsze wybory. Jako eksperci powinniśmy się przygotować na to, co nadchodzi i być w stanie wykorzystać to do własnych celów oraz nie pozostawać w tyle z nowinkami, jakie zawitały w świecie IT w ostatnich latach.
Wprowadzenie do AI
W pierwszej kolejności przedstawię kilka faktów na temat Sztucznej Inteligencji, znanej powszechnie jako AI (ang. Artificial Intelligence) lub SI. Przybliżę też rys historyczny, który swoją drogą jest bardzo świeży i rozwija się w bardzo dynamiczny sposób.
Wielki boom datuje się na rok 2022, w którym to wybitna grupa badawcza OpenAI stworzyła chatGPT oraz DALL-E. Oba oprogramowania bazują na silniku Sztucznej Inteligencji. Sztuczna Inteligencja w nowej odsłonie w niemal 5 dni zdobyła pierwszy milion użytkowników, bijąc na głowę gigantów technologicznych (Google, Netflix, Facebook, Instagram). Po dwóch miesiącach od uruchomienia prototypu korzystało z niej ponad 100 milionów osób.
To technologia, która wywoła spore zamieszanie w najsłynniejszej korporacji zajmującej się wyszukiwaniem danych – Google. Czy znana wszystkim wyszukiwarka, która jest liderem w branży, powinna obawiać się narzędzi wypuszczonych przez grupę OpenAI? Czytajcie dalej.
Możliwości AI
W tej części opiszę możliwości, jakie oferuje AI, a w szczególności pod lupę wezmę oprogramowania grupy OpenAI. ChatGPT oraz DALL-E bazując na sztucznej inteligencji, tworzą unikatowe treści/ obrazy, a dokładnie treści/obrazy, które nigdy nie wystąpiły w takiej wersji. Jednak czy nazywanie ich unikatowymi, to dobre określenie?
Opierają się one na już utworzonych i sprawdzonych przez ludzi danych tekstowych. ChatGPT, aby nauczyć się tego, co aktualnie potrafi i odpowiadać na pytania zgodnie z prawdą, wykorzystał już do budowania swoich odpowiedzi ponad 570 GB danych tekstowych. A te dane to ponad 300 miliardów słów, które mają przecież swoich autorów. Podobnie jest w przypadku DALL-E, który uczy się jak generować obrazy na podstawie baz danych oraz dzieł, które znajduje w Internecie.
ChatGPT
ChatGPT to najszybciej rozwijająca się aplikacja, która została wypuszczona w wersji darmowej pod koniec listopada 2022 roku. Następnie wprowadzono jej płatną wersję w celu ustabilizowania serwerów i możliwości przetestowania nowych funkcji przez wybranych użytkowników.
Poziom zaawansowania odpowiedzi tej Sztucznej Inteligencji spowodował gigantyczne zainteresowanie na całym świecie. Głównym powodem jest możliwość nie tyle zbierania i przetwarzania informacji z Internetu, co zdolność do wyciągania wniosków. Pomimo, że bazą jest kod oprogramowania, ChatGPT w sposób logiczny formuje swoje odpowiedzi.
Bazą wiedzy ChatGPT jest uczenie poprzez wzmocnienie, co w dużym uproszeniu można przyrównać do tzw. metody prób i błędów, gdzie Sztuczna Inteligencja popełnia błędy i dąży do zamierzonego celu. Zaangażowano również do tego wielu specjalistów, którzy uczą bota, wykonując z nim tysiące testów. ChatGPT generuje kilka jego zdaniem najbardziej poprawnych odpowiedzi, jednak to człowiek decyduje o wyborze tej najbardziej sensownej. Program uczy się bardzo szybko i jego wersje są aktualizowane w dynamicznym tempie. Aktualna wersja to ChatGPT 4.
A co dokładnie potrafi ChatGPT?
- redagować i tworzyć teksty (e-mail, CV, testy),
- tłumaczyć teksty,
- pomagać w uczeniu języków obcych,
- inspirować i pracować kreatywnie,
- tworzyć kampanie reklamowe,
- odpowiadać na wiadomości,
- pomagać w organizacji eventów i podróży,
- automatyczne wysyłać reklamy,
- tworzyć nowe i ulepszać istniejące aplikacje.
A to tylko początek… 😉 Bo współpracą z OpenAI zainteresowała się firma Microsoft, która ma w planie integrację oprogramowania z wyszukiwarką Bing.
Ograniczenia AI
Bot to jednak maszyna, a nie „human being” (istota ludzka). W tym miejscu nie sposób nie wspomnieć o teście Turinga, który ma za zadanie sprawdzić zdolności do inteligentnego zachowania. Chat GPT zdał go pozytywnie jako jedna z nielicznych maszyn.
Mówiąc o ograniczeniach w sferze edukacji, to szkoły w Nowym Yorku wyłączyły możliwość korzystania z chatGPT Dodatkowo, sam założyciel wypowiada się na temat jego ograniczeń i blokad w szkołach, aby nie wzmacniać w uczniach niechęci do pisania esejów i innych form prac domowych oraz egzaminów. Jednak większość ekspertów uważa, że to walka z wiatrakami, a szkoły powinny zaadaptować się do nowej rzeczywistości. Mimo wszystkich zalet, ChatGPT nie jest uznawany za nieomylny.
Do ograniczeń i błędów ChatGPT należą m.in.:
- problemy z chronologią wydarzeń,
- „nałogowy kłamca”, gdy nie ma wystarczającej ilości danych, może podać fałszywą odpowiedź,
- doklejanie historii,
- przekłamywanie rzeczywistości,
- niepełne zrozumienie kontekstu zadawanego pytania,
- brak wiedzy o bieżących wydarzeniach (wiedza ograniczona do 2021 roku).
Zagrożenia AI
I tu dochodzimy do setna zadawanych na początku pytań. Sztuczna Inteligencja wykorzystywana i rozwijana w ChatGPT może porządnie namieszać w branży technologii.
Do głównych, ogólnych zagrożeń należą:
- zagrożenie dla prywatności – dostęp do danych użytkownika,
- dezinformacja i szerzenie błędnych informacji – bot wykorzystywany do generowania fake newsów, co może mieć wpływ na opinie publiczną i ich wybory,
- deepfake (technika obróbki obrazu, polegająca na łączeniu obrazów twarzy ludzkich przy użyciu technik sztucznej inteligencji),
- automatyzacja i zastąpienie prac – likwidacja etatów,
- potencjalne zastosowanie w cyberprzestępczości – fałszywe linki/SMS,
- wpływ na rozwój ludzkości.
BAI kontra BA
Jeśli chodzi o Business Artificial Intelligence (BAI), to nie widać na horyzoncie odpływającego statku o nazwie Analityk biznesowy. BAI wykorzystywany jest w analizie w pozytywny sposób, m.in.:
- przyspiesza i ułatwia proces zbierania, klasyfikacji i wizualizacji danych,
- udostępnia dane,
- podpowiada obszary wymagające poprawy,
- przewiduje najkorzystniejsze kierunki rozwoju firmy,
- wykrywa trendy na podstawie zebranych danych.
BAI może stanowić wyzwanie dla Analityków biznesowych, ale niekoniecznie jest to zagrożenie.
Sztuczna Inteligencja w biznesie będzie pomocna w przetwarzaniu dużej ilości danych, które mogą być trudne do zauważenia przez człowieka. Jednym z najważniejszych zastosowań BAI jest prognozowanie sprzedaży i zarządzanie magazynami, dzięki rozbudowanym algorytmom. Ponadto, BAI potrafi śledzić preferencje klienta i dostosować ofertę do ich potrzeb, co pozwala na zwiększenie satysfakcji klienta. Innym zastosowaniem jest optymalizacja procesów finansowych i księgowych oraz rekrutacyjnych.
Jednak w dalszym ciągu potrzebna jest ludzka interpretacja i zrozumienie tych danych oraz zastosowanie ich w kontekście biznesowym. To my ludzie, nadal zajmujemy się analizą wyników i tworzeniem strategii biznesowych. BAI nie może zastąpić ludzkiej wiedzy i doświadczenia w czytaniu tych danych. Co więcej, my jako gatunek ludzki, mamy unikatowe emocje, empatię, widzenie poza schematem, indywidualny punkt odniesienia. Tych cech nie jest w stanie wygenerować Sztuczna Inteligencja. W tym miejscu rekomenduję poszerzenie wiedzy na temat sieci neuronowych człowieka i AI.
Należy też pamiętać, że BAI wymaga dużych nakładów finansowych i czasowych, aby wprowadzić go do firmy. Koniecznie jest również przeszkolenie personelu, aby poprawnie korzystać z tych technologii. Dodatkowo, istnieją realne obawy dotyczące prywatności i bezpieczeństwa danych, a dokładnie ich naruszenia, o czym mowa była we wcześniejszych akapitach.
Ponadto, dołączam wyniki ankiety przeprowadzonej przeze mnie w grupie pracowników branży IT, w przedziale wiekowym 25-50 z wykształceniem wyższym bądź średnim:
W odpowiedziach „Inne” pojawiły się informacje, że respondentowi trudno powiedzieć, ale zapewne zostaną podjęte takie próby.
Podsumowując wyniki ankiety, pracownicy branży IT raczej nie obawiają się utraty stanowiska, a raczej widzą przyszłość w rozwoju technologii.
Podsumowanie
Kończąc, Analitycy biznesowi powinni postrzegać BAI jako narzędzie, które pomaga im w pracy, a nie jako zagrożenie dla ich zawodu. Jednak ważne jest również, aby rozwijali swoje umiejętności i uczyli się nowych technologii, by być w stanie skutecznie współpracować z BAI i wykorzystywać go w swojej pracy.
Podsumowując, BAI jest przyszłością w analizie biznesowej, ponieważ pozwala na szybsze i bardziej precyzyjne podejmowanie decyzji biznesowych. W momencie, w który jesteśmy technologicznie, nie powinniśmy obawiać się zanikania stanowisk w technologii, a wręcz powinniśmy rozwijać technologie w jak najszybszym tempie.
Słownik
- AI – Artificial Intelligence, sztuczna inteligencja, dziedzina wiedzy oparta na tworzeniu modeli zachowań, sieci neuronowych oraz robotyki, symulacja zachowania w tym uczenie maszynowe (ang. machine learning).
- Machine learning – uczenie maszynowe, czyli programowanie, automatyzacja, skalowanie danych i magazynowanie wyników. Analizuje wzorce, uczy się na ich podstawie i optymalizuje w miarę postępu czasu.
- OpenAI – organizacja badawcza, która od 2015 roku zajmuję badaniami nad Sztuczną Inteligencją. Głównym celem jest bezpieczny i odpowiedzialny rozwój SI. Założona została przez najwybitniejszych ekspertów z dziedziny technologii. Jednym ze współzałożycieli organizacji był Elon Musk, który obecnie wycofał się z organizacji z powodu konfliktu interesów (rozwój automatycznych samochodów Tesla).
- Test Turinga – test, który sprawdza, czy maszyna jest inteligenta. Sposób określania zdolności maszyny do posługiwania się językiem naturalnym i pośrednio mający dowodzić opanowania przez nią umiejętności myślenia w sposób podobny do ludzkiego.
- BAI – Business Artificial Intelligence, biznesowa sztuczna inteligencja, dziedzina sztucznej inteligencji, która umożliwia wykorzystywanie algorytmów i technologii do analizy danych biznesowych. Dzięki temu przedsiębiorstwa mogą uzyskać bardziej zaawansowane i dokładne informacje oraz podejmować lepsze decyzje biznesowe.
Materiały źródłowe
***
Jeśli interesuje Cię obszar AI, zajrzyj koniecznie do innych artykułów naszych ekspertów. A jeśli ciekawią Cię ścieżki kariery w IT, zapoznaj się z treściami przygotowanymi naszych specjalistów.
Zostaw komentarz