Co łączy serial „Friends”i 6 typów osobowości zawodowych Patricka Lencioniego?

Czy obejrzałeś choć jeden odcinek serialu „Przyjaciele” (ang. „Friends”)? Ta seria od lat cieszy się ogromną popularnością, a tajemnica sukcesu tkwi nie tylko w humorze, ale także w głęboko ludzkich postaciach, które odzwierciedlają różnorodność osobowości – bo przecież wszyscy czymś się różnimy!

Bohaterowie tworzą fascynującą mieszankę rozmaitych charakterów – bogatych w pozytywne cechy, ale również w słabości, co sprawia, że z łatwością możemy odnaleźć w nich odzwierciedlenie naszych własnych, cennych, a czasem nawet bolesnych, doświadczeń. Niektórzy z nas utożsamiają się z postacią Moniki, która choć bywa nadmiernie kontrolująca i uporządkowana, wykazuje się również wielką troskliwością. Inni mogą widzieć swoje odbicie w Joey’u – nieco nierozważnym, ale za to ciepłym i serdecznym facecie.

Dlaczego więc lubimy serial „Przyjaciele” i co ma to wspólnego z 6 typami osobowości zawodowych Patricka Lencioniego? Odpowiedź znajdziecie w artykule.

Związek między „Friends” a modelami osobowości zawodowej Patricka Lencioniego

Serialowe osobowości, łącząc się w jedną całość, tworzą dynamiczną i wszechstronną grupę, do której każdy wnosi coś wartościowego. To właśnie ich różnorodność wspiera wzajemny rozwój i przyczynia się do głębokich, trwałych relacji, sprawiając, że są dla siebie rodziną.

Dlaczego o tym piszę i jakie to ma zastosowanie w pracy zespołowej? To właśnie zespoły są zbudowane z wielu różnorodnych osobowości, które mają działać spójnie, dążąc do jednego celu, wykorzystując do tego jak najlepiej swoje mocne strony.

Odpowiedzi na pytanie, jak to osiągnąć, udziela Patrick Lencioni, znany ekspert w dziedzinie zarządzania, w „The 6 Types of Working Genius” (inaczej „6 typów osobowości zawodowych”). W tym modelu, jak i we wspomnianym serialu, specjaliści z różnymi umiejętnościami próbują połączyć się w jedną grupę. Jak więc stworzyć grupę, która będzie czerpała przyjemność i poczucie spełnienia z pracy?

Sześć typów osobowości zawodowej według Patricka Lencioniego

Model „The 6 Types of Working Genius” to koncepcja identyfikująca sześć unikalnych talentów (geniuszów), które ludzie wnoszą do pracy i zespołowych wysiłków. Geniusz jest to taki talent lub umiejętność, w których konkretna osoba prezentuje najwyższą klasę. Jak twierdzi sam autor, żeby osiągnąć sukces w pracy, musimy wykorzystywać swoje dary (talenty), a nie jest to możliwe, jeżeli nie jesteśmy świadomi własnych mocnych stron.

Proponuję, abyście zapoznali się z krótkim opisem każdego (podsumowanie geniuszów przygotowałam w oparciu o książkę „Sześć typów osobowości zawodowych. Jak zrozumieć talenty oraz frustracje swoje i całego zespołu” Patricka Lencioniego).  

Zastanowienie – głębokie myślenie i kwestionowanie

Zdolność do głębokiego zanurzenia się w myśleniu, rozważania różnych opcji i kwestionowania obecnej sytuacji. Osoby posiadające ten geniusz naturalnie skłonne są do dogłębnego zastanawiania się nad otaczającym światem, stawiania prowokacyjnych pytań, które skłaniają do poszukiwania odpowiedzi i podejmowania działań. Łatwo jest im zatracić się w obserwowaniu otaczającego ich świata i rozmyślaniu, czy coś nie powinno wyglądać inaczej lub czy jest jeszcze do wykorzystania niezagospodarowany potencjał.

Inwencja – tworzenie nowych pomysłów

Chodzi tu o znajdowanie nowych pomysłów i wymyślanie rozwiązań. Osoby z tym geniuszem wyróżniają się inicjatywą, kreatywnością i zdolnością do tworzenia oryginalnych rozwiązań bez konieczności specjalnego nakierowania czy kontekstu. To właśnie oni często są określani jako „genialni”, ponieważ ich pomysły zdają się pojawiać niemalże znikąd, emanując twórczym potencjałem i innowacyjnością.

Osąd – intuicja i trafne osądy

Jest to geniusz związany z instynktem, intuicją i bardzo trafnym osądem. Reprezentanci posługują się umiejętnością wyłapywania istotnych zależności oraz wewnętrznego przeczucia, co pozwala im udzielać cennych rad i dostarczać informacji zwrotnych na temat różnych kwestii, nawet gdy wykraczają poza zakres ich konkretnej wiedzy lub posiadanych informacji. To zdolność do trafnej oceny, oparta na instynkcie i intuicji, co czyni tych ludzi cennymi doradcami w różnych sytuacjach.

Ożywianie– motywowanie i inspirowanie innych

Obejmuje zdolność do mobilizowania, motywowania i prowokowania ludzi do podejmowania działań związanych z konkretnym pomysłem lub inicjatywą. Osoby posiadające ten geniusz naturalnie inspirują innych, zachęcając ich do zaangażowania w projekty. Nie mają problemu z przekonywaniem czy namawianiem innych do ponownego przemyślenia decyzji lub zmiany planów w celu podjęcia wartościowych inicjatyw. To umiejętność efektywnego wpływania na ludzi, pobudzania ich do działania i przekonywania ich do podjęcia konkretnych kroków.

Stwarzanie możliwości – pomoc i wsparcie

Umiejętność dostarczania ludziom wsparcia i pomocy w sposób odpowiedni do ich potrzeb. Osoby z tym geniuszem reagują chętnie i adekwatnie na potrzeby innych, nie nakładając warunków czy ograniczeń. Posiadają naturalną zdolność do asystowania innym w dążeniu do celów, często potrafiąc przewidzieć, czego konkretna osoba potrzebuje, zanim jeszcze zostanie o to poproszona. Warto zwrócić uwagę, że osoby z geniuszem Stwarzania możliwości często nie zdają sobie sprawy ze swojego wyjątkowego talentu, ponieważ pomaganie innym jest dla nich naturalne i intuicyjne.

Wytrwałość – dążenie do zakończenia projektów

Wytrwali czerpią satysfakcję płynącą z konsekwentnego „popychania” projektów do końca, aż osiągną linię mety. Osoby z tym geniuszem nie tylko posiadają zdolność do wykonywania zadań, ale także naturalnie dążą do kompletnego zakończenia projektów, zapewniając ich pełną realizację zgodnie z ustalonymi specyfikacjami. Czerpią energię z przezwyciężania przeszkód, obserwowania rezultatów swojej pracy i odnoszą radość z osiągania celów oraz finalizacji zadań zgodnie z planem. Dla nich dopełnienie projektu do końca to nie tylko zadanie, ale także źródło satysfakcji i spełnienia.   

Lencioni uważa, że każdy człowiek posiada dwie z tych sześciu cech jako swoje naturalne „geniusze” (ang. Working Genius), dwie jako kompetencje, które może rozwijać (ang. Working Competencies) oraz dwie, wykonanie których przez większość czasu może prowadzić do frustracji (ang. Working Frustration). Poznanie i zrozumienie tych typów ma na celu lepsze dopasowanie ról w pracy, zwiększenie efektywności oraz poprawienie satysfakcji zawodowej.

Wiedząc, jakie geniusze wyróżniamy – do jakiego geniuszu zaliczysz swoje umiejętności?

Geniusze bohaterów serialu „Friends”

Odwołując się do serialu „Friends”, myślę, że Phoebe Buffay mogłaby mieć geniusz Inwencji. Łatwo się o tym przekonać, gdy usłyszy się jej oryginalne piosenki, w tym „Smelly Cat”. Potwierdzać może to również jej naturalna skłonność do zadawania nietypowych pytań, która nie tylko rozluźnia czasem napiętą atmosferę wśród przyjaciół, ale także skłania innych do patrzenia na sytuację pod innym kątem.

Monika jest dobrą przedstawicielką Osądu, bo tylko osoby zdolne to porządnego przeanalizowania sytuacji i wszystkich zależności zaczynają przygotowania do wesela swoich marzeń w czwartej klasie szkoły podstawowej 😉

Rachel jest dla mnie przykładem wytrwałości – zaczynała od bycia kelnerką, a stopniowo stała się specjalistką w dziedzinie mody. Wymagało to od niej dużo czasu, prób i wysiłku, które mogliśmy obserwować przez kilka sezonów.

Niesamowite jest to, jak różni ludzie mogą łączyć się w jedną całość, wspierając innych we własny, unikalny sposób. Na przykład, gdy Ross potrzebuje pomocy w sprawie (kolejnego) związku, to Joey może mu doradzić, używając przykładów z własnego doświadczenia, Monica – jako kochająca siostra – zapewni mu wsparcie emocjonalne i oceni sytuację, Chandler doprawi wszystko nutką trafnego humoru, a Phoebe wymyśli piosenkę, która na chwilę pozwoli nawet Rossowi zapomnieć o własnych kłopotach.

Zastosowanie modelu w branży IT

W branży IT, gdzie praca zespołowa i innowacje są kluczowe, model Lencioniego może pomóc w lepszym zrozumieniu mocnych stron pracowników. Każdy członek zespołu wnosi unikalne talenty, które mogą być skutecznie wykorzystane na różnych etapach projektu: od koncepcji, przez projektowanie, programowanie, testowanie, aż po wdrożenie i utrzymanie systemów.

Zrozumienie, kto jest najlepszy w generowaniu pomysłów, kto w ich realizacji, a kto w mobilizowaniu zespołu do działania, pozwala na lepsze dopasowanie zadań i ról w projekcie.

Dopasowanie typów osobowości do fazy projektu

• koncepcja – na tym etapie kluczowy jest geniusz Zastanowienia, który pomaga generować kreatywne pomysły na nowe funkcjonalności lub rozwiązania w oprogramowaniu, oraz Inwencji, który wspiera przekształcenie tych pomysłów w praktyczne plany i prototypy.
• projektowanie i rozwój – pracownicy z talentem Osądu mogą ocenić, które pomysły są najbardziej obiecujące i jak najlepiej je wdrożyć, natomiast Ci od Stwarzania możliwości mogą pracować nad konkretnymi zadaniami programistycznymi, zapewniając ich skuteczną realizację.
• mobilizacja i implementacja – geniusz Ożywiania jest potrzebny do zmotywowania zespołu oraz zapewnienia, że projekt utrzymuje tempo i kierunek. Natomiast Wytrwałość jest niezbędna w finalizowaniu projektu, upewniając się, że wszystkie elementy są właściwie zintegrowane i funkcjonują zgodnie z oczekiwaniami.
• testowanie i utrzymanie – tutaj również ważna jest rola Wytrwałości, która pozwala upewnić się, że wszystkie elementy systemu są skutecznie zintegrowane i działają poprawnie. Osoby od Stwarzania możliwości na tym ostatnim etapie projektu mogą wspierać w szybkim rozwiązywaniu problemów, które pojawiają się w trakcie testowania.

Jak dopasować zadania do typów osobowości – porady dla menadżerów

Koordynując pracę zespołu i mając pod sobą ludzi, warto zacząć od analizy dotychczasowego działania.

• Jakie talenty mają członkowie Twojej grupy?
• Co umieją robić najlepiej, a co ich frustruje?
• Czy ich umiejętności są dobrze wykorzystywane?
• Co warto w pracy zespołowej usprawnić, by zadania zrealizować efektywniej i sprawniej?

Uświadomienie sobie obecnej sytuacji to już 50% sukcesu na drodze do udoskonalenia struktury zespołu 😊

Mapa zespołu – narzędzie do lepszego zrozumienia teamu

Kiedy masz już za sobą analizę i doskonale wiesz, co każdy z członków zespołu potrafi najlepiej, co może robić dobrze, a czego raczej mu nie zlecać, warto zobrazować zdobyte informacje w postaci Mapy zespołu:

Mapa zespołu jest to wizualizacja zbiorowych geniuszów i frustracji członków zespołu, która umożliwia lepsze wzajemne zrozumienie i uwidacznia braki w załodze, a także oczywiste szanse na zmianę pozycji i reorganizację. Sześć typów osobowości zawodowych. Jak zrozumieć talenty oraz frustracje swoje i całego zespołu.

Patrick Lencioni

To narzędzie w przejrzysty sposób pokaże Ci, jak aktualnie wygląda Twój zespół.

W kolejnym kroku możesz porównać, czy pracownik faktycznie wykonuje zadania, które są dopasowane do jego geniuszu:

• jeżeli tak – świetnie, ponieważ dobrze wykorzystujesz zasoby swojego zespołu projektowego,
• jeżeli nie – warto zastanowić się, czy masz możliwość zaangażować tego specjalistę również do zadań, które pomogą skuteczniej wykorzystać to, co potrafi robić najlepiej i zwiększyć satysfakcję z pracy.

Uważam, że bardzo istotne jest zwracanie uwagi na indywidualne predyspozycje członków zespołu i odpowiednie dostosowywanie zadań, np.: osobom o geniuszu Zastanowienie warto powierzać zadania związane z kreatywnym myśleniem, podczas gdy Ci z geniuszem Osądu, będą skuteczni w analizie, planowaniu i koordynacji.

Każdy projekt może wyglądać inaczej i nie zawsze, jako menedżer czy koordynator zespołu, możesz mieć przestrzeń na wprowadzenie zmian oraz dostosowywanie zadań. Natomiast, jeśli tylko taka możliwość się pojawi, warto poświęcić czas na analizę, poznanie każdego i dopasowanie obowiązków. Może to później skutkować w postaci zgranego, efektywnego i zadowolonego z pracy zespołu.

Jak odkryć i wykorzystać swoje talenty w pracy – porady dla pracowników

Jako pracownik możesz również dokonać autorefleksji i samodzielnie ocenić, który z typów „Working Genius” jest Ci najbliższy oraz starać się wykorzystać te predyspozycje w pracy.

Ścieżka poznania swoich talentów może wyglądać tak:

• Autoocena – zastanów się nad sytuacjami, w których czujesz się najbardziej kompetentny i zmotywowany (to mogą być zarówno zadania zawodowe, jak i sytuacje życiowe). Rozważ, co sprawia, że te chwile są dla Ciebie wyjątkowe. Jakie umiejętności i zdolności wtedy wykorzystujesz?
• Analiza doświadczeń – przeanalizuj swoje dotychczasowe sukcesy zawodowe. Jakie umiejętności były kluczowe w osiągnięciu tych celów? W kolejnym kroku zidentyfikuj sytuacje, w których czułeś się szczególnie spełniony i pewny siebie.
• Zapytaj innych – poproś kolegów z pracy, przyjaciół lub członków rodziny o ich spostrzeżenia na temat Twoich mocnych stron. Czasem perspektywa z zewnątrz może dostarczyć cennych informacji.
• Rozmowy z przełożonymi – poproś swojego przełożonego o opinię na temat Twoich mocnych stron i obszarów do rozwoju, zapytaj o możliwości rozwijania swoich talentów w ramach obecnej pracy. Jeżeli na chwilę obecną taka opcja nie jest dostępna, Twój przełożony będzie świadomy tego, w jakim kierunku chciałbyś się rozwijać, na czym Ci zależy i to również będzie dla niego wartościową informacją przy przydzielaniu Ci kolejnych zadań.
• Testy osobowości i narzędzia oceny talentów – możesz skorzystać z testów osobowości, wypróbować narzędzia online, które pomagają identyfikować talenty i umiejętności zawodowe.

Podsumowanie

Mam nadzieję, że artykuł przybliżył Ci, w jaki sposób można dobierać zespół projektowy i skłoni Cię do zastanowienia się, czy sam wykorzystujesz w stu procentach swoje geniusze.

Lubię ten model, ponieważ docenia to, że jesteśmy różni, podkreśla tę unikalność i pokazuje, jak możemy ją wykorzystać! Wskazuje, że to w grupie pracowników z różnymi mocnymi stronami odnajdziemy prawdziwą moc do działania.

Odpowiada mi również dlatego, że uczy dostrzegać i rozwijać w sobie to, co już w nas jest, a nie namawia do zmieniania się, rezygnowania z tego, co lubimy najbardziej w celu dostosowania się do określonych wymogów i spełniania oczekiwania danego projektu. Pokazuje natomiast, jak zrealizować wymagania w sposób angażujący, rozwijający i przyjemny.

Oczywiście, sam model ułożenia zespołu projektowego nie pomoże uniknąć problemów, drobnych nieporozumień czy niepowodzeń. Ale pomoże nauczyć się słyszeć siebie nawzajem, dobierać odpowiedni, efektywny zespół, odpowiedzialnie przypisywać zadania i w sposób klarowny oraz  ustrukturyzowany pracować nad projektem.

***

Jeśli chcecie zgłębić temat, zachęcam Was również do zapoznania się z podcastem Lencioniego nt. geniuszy.

A jeśli chcesz dowiedzieś się, co o pracy w zespołach piszą inni nasi eksperci, zajrzyjcie do ich artykułów.

Bibliografia

• Sześć typów osobowości zawodowych. Jak zrozumieć talenty oraz frustracje swoje i całego zespołu, Patrick Lencioni, Wydawnictwo MT Biznes